Innocence Project

European Innocence Network Conference in Amsterdam

Op vrijdag 8 november 2019 vindt in het Symphony Auditorium in Amsterdam de vierde European Innocence Network Conference plaats. De conferentie wordt georganiseerd door het European Innocence Network, in samenwerking met het Knoops’ Innocence Project, het Cross Cultural Human Rights Centre (VU Amsterdam) en de Universiteit van Amsterdam.

De inaugurele rede zal worden gehouden door Zijne Excellentie Minister van Justitie en Veiligheid, Ferd Grapperhaus.

Gedurende de dag zullen diverse (inter)nationale sprekers, waaronder prof. T. Zwart (NL), prof. M. Godsey (Ohio, USA), prof. G.G.J.A. Knoops (NL), prof. M.E. Glasius (NL), mr. P.J. Neufeld, LLM (USA) en dr. C. Qiao (CN), hun visie geven over het fenomeen gerechtelijke dwalingen. Bijzondere sprekers zijn Ina Post (NL), Peter Pringle (IE) en Sunny Jacobs (USA); alle drie slachtoffer van een gerechtelijke dwaling en nog dagelijks bezig met de gevolgen daarvan.

De dag zal worden afgesloten met een debat en de presentatie van een VN-resolutie met betrekking tot de mensenrechtelijke aspecten van gerechtelijke dwalingen, die namens alle Innocence Projects en netwerken ter wereld zal worden ingediend bij de Verenigde Naties.

Voor meer informatie: www.euinnocencenetwork.com

Het volledige programma is hier te vinden.

European Innocence Network Conference 2018

Op 9 november a.s. zal de derde European Innocence Network Conference plaatsvinden in Barcelona. De Conferentie wordt elk jaar georganiseerd door het European Innocence Network dat in 2017 officieel is opgericht door het Italy Innocence Project, het Ohio Innocence Project en het Knoops’ Innocence Project. Namens het Knoops’ Innocence Project maken Geert-Jan Knoops en Karien van den Doel deel uit van de board of directors. Carry Knoops-Hamburger is voorzitter van de admission committee.

In navolging op het wereldwijde Innocence Network dat voortkwam uit een initiatief van een aantal Amerikaanse Innocence Projects, ontstonden in 2015 de eerste plannen om een dergelijk netwerk ook in Europa op te zetten. Na verschillende bijeenkomsten in Praag, Milaan en Rome zal de conferentie dit jaar worden gehouden op de Universiteit van Barcelona. Op 1 september jl. werd daar het Barcelona Innocence Project opgericht.

Tijdens de conferentie zullen sprekers uit diverse disciplines voor het voetlicht treden. Op het programma staan, onder andere, rechters, forensisch deskundigen, onterecht veroordeelden die dankzij het werk van een Innocence Project zijn vrijgesproken en vertegenwoordigers van een groot aantal Innocence Projects. De conferentie kan gratis worden bijgewoond, de aanmelding is nog tot morgen open.

Nader onderzoek in Arnhemse Villamoord

Vandaag is bekend geworden dat de procureur-generaal bij de Hoge Raad heeft geconcludeerd dat nader onderzoek naar de juistheid van de veroordelingen in de Arnhemse Villamoord noodzakelijk is. Met die beslissing wordt het advies van de Adviescommissie Afgesloten Strafzaken (ACAS) gevolgd.

Op 2 september 1998 vond een gewelddadige overval plaats in een villa in Arnhem. De bewoonster werd bij die overval doodgeschoten. Een andere vrouw die daarbij aanwezig was, overleefde de overval en verklaarde dat ze één dader had gezien.

Voor de overval zijn negen mannen veroordeeld tot gevangenisstraffen variërend van vijf tot twaalf jaar.

Tijdens de politieverhoren bekenden twee verdachten en legden zij belastende verklaringen af over zichzelf en de andere verdachten. Uit onderzoek van Project Gerede Twijfel bleek in 2014 dat de verklaringen van de verdachten vals zijn geweest en tot stand zijn gekomen onder invloed van en door sturing door de verhorende politieagenten. Op grond van dit onderzoek en naar aanleiding van eigen onderzoek werden door het Knoops’ Innocence Project verzoeken tot voorbereidend onderzoek ex artikel 461 Sv ingediend in de zaken van twee van de veroordeelden.

Om tot een advies te komen heeft de ACAS een uitvoerig onderzoek verricht, waarbij onder meer alle opnames van verhoren van de verdachten zijn doorgenomen en een aantal van hen opnieuw is gehoord. Daarnaast werd het dossier door de commissieleden uitvoerig bestudeerd. De conclusie van de ACAS was duidelijk. Hoewel er nog wel een nader onderzoek naar de nog beschikbare dactyloscopische en DNA-sporen aan de procureur-generaal wordt geadviseerd, komt de ACAS ook tot de conclusie dat het door hen uitgevoerde onderzoek naar de juistheid van de bekennende verklaringen voldoende is om – indien de resultaten van het forensische onderzoek het beeld van de zaak niet anders maken – over te gaan tot indiening van een vordering tot herziening.

De procureur-generaal volgt dit advies nu in die zin dat er nader onderzoek zal worden uitgevoerd naar de nog beschikbare dactyloscopische en DNA-sporen. Zodoende wordt er achttien jaar na de veroordeling van de negen mannen nu een concrete stap gezet naar gerechtigheid.

Uitspraak Hoge Raad: arrest Hof in Zes van Breda blijft in stand

In de strafzaak tegen de Zes van Breda heeft de Hoge Raad vandaag geoordeeld dat het arrest van het gerechtshof Den Haag, waarin na herziening de veroordeling van de zes in stand werd gehouden, in stand wordt gehouden. Deze beoordeling van de Hoge Raad is in strijd met het advies van de advocaat-generaal in deze zaak, die op 6 juni jl. had geconcludeerd dat het arrest van gerechtshof Den Haag vernietigd zou moeten worden en dat de zaak moest worden overgedaan voor een ander gerechtshof. Met dit arrest van de Hoge Raad is het arrest van het hof onherroepelijk geworden.

De Zes van Breda werden in 1994 en 1995 onherroepelijk veroordeeld voor de moord op mevrouw Mok, de vrouw van de eigenaar van een Chinees restaurant in Breda. De drie mannelijke veroordeelden hebben altijd verklaard onschuldig te zijn. De drie vrouwelijke verdachten zijn uiteindelijk, onder grote druk van de politie, bekentenissen af gaan leggen waarin zij niet alleen zichzelf, maar voornamelijk de drie mannen als schuldigen hebben aangewezen. De vrouwen kregen gevangenisstraffen tussen de 15 maanden en twee jaar opgelegd. De mannen werden allemaal veroordeeld tot een gevangenisstraf van tien jaar. Allen hebben hun straf reeds uitgezeten.

Na jarenlang onderzoek door Project Gerede Twijfel, de Commissie evaluatie afgesloten strafzaken (CEAS) en het Knoops’ Innocence Project werd de zaak in december 2012 naar aanleiding van de vordering van de advocaat-generaal bij de Hoge Raad door de Hoge Raad terugverwezen naar het gerechtshof Den Haag. Uit nieuw (forensisch) onderzoek was gebleken dat de destijds aangetroffen sporen niet van een van de zes veroordeelden afkomstig waren en dat er bovendien twee cruciale getuigenverklaringen destijds buiten het dossier waren gebleven.

In 2015 kwam het gerechtshof Den Haag tot de onbegrijpelijke conclusie dat de veroordelingen in stand moesten blijven. Tegen die beslissing werd cassatie aangetekend en werden zes uitgebreide cassatieschrifturen ingediend door prof. mr. dr. G.G.J.A. Knoops en mr. E. Vogelvang. Daarin werd onder meer aangevoerd dat de overwegingen van het hof omtrent de valse bekentenissen van de vrouwelijke verdachten, het niet geloofwaardig achten van de zogenaamde ‘bushokjes-getuigen’ en het destijds aangetroffen bloedspoor onvoldoende gemotiveerd waren en getuigden van een onjuiste opvatting van het recht.

De advocaat-generaal was van oordeel dat een deel van de ingediende middelen terecht waren voorgesteld en concludeerde dat het arrest van het hof moet worden vernietigd. Tot onze spijt en grote verbazing heeft de Hoge Raad besloten dit advies niet te volgen.

In tegenstelling tot het advies van de advocaat-generaal heeft de Hoge Raad geoordeeld dat in cassatie na herziening de toetsing beperkt blijft en enkel beoordeeld mag worden of de rechter het recht en de procesregels juist heeft uitgelegd en toegepast en of de uitspraak voldoende is onderbouwd en gemotiveerd. De Hoge Raad heeft geoordeeld dat het arrest van het gerechtshof Den Haag van 14 oktober 2015 niet onbegrijpelijk is en heeft derhalve besloten om de veroordeling in stand te houden.

We zullen het arrest op korte termijn uitvoerig bestuderen en zullen ons samen met cliënten beraden op eventuele vervolgstappen.

Donatie voor het Knoops’ Innocence Project

Deze week werd het Knoops’ Innocence Project verrast door een fantastisch gebaar van Jordi Vermeulen. Op 11 november won hij tijdens de uitreiking van de Educatieve Parel voor beste lesmateriaal van 2017 de derde prijs.

Met zijn les ‘Schuldig of onschuldig’ leerde hij VWO-leerlingen wat feiten en waarheidsvinding met elkaar te maken hebben. De derde prijs leverde hem een oorkonde en een geldbedrag van € 300,- op.

Het gewonnen bedrag werd door Jordi deze week overhandigd aan Carry Knoops-Hamburger en Karien van den Doel van het Knoops’ Innocence Project en komt ten goede aan het Ina Post Fonds.

Vanaf 18 november: de nieuwe legal thriller van Geert-Jan Knoops

Op 15 juli 2005 worden op Bonaire twee broers vermoord aangetroffen bij de vuurtoren Spelonk. Ze zijn op afschuwelijk wijze om het leven gebracht. De Bonairiaanse gemeenschap is geschokt. De drie mannen die ervoor worden opgepakt, worden tot in hoogste instantie voor deze moorden veroordeeld. Maar de veroordeling van twee van hen roept bij sommigen veel twijfel op. 

Als in 2012 het Knoops’ Innocence Project wordt gevraagd onderzoek te doen naar hun onschuld, ontspint zich een unieke rechtszaak met een onverwachte ontknoping. De Spelonk-zaak zal de geschiedenis ingaan als een van de aangrijpendste dwalingszaken ooit. 

In De laatste kamer laat topadvocaat Geert-Jan Knoops de lezer kennismaken met de ontluisterende wereld van gerechtelijke dwalingen, waarin hij is gespecialiseerd. Op spannende en meeslepende wijze beschrijft hij de wereld van onmacht, duisternis en hoop, die verbonden is aan het lot van mensen die onterecht achter de tralies zitten.

Reserveer alvast een exemplaar! 

Vanaf 24 oktober bij RTL4: ‘Onschuldig?!’

Het Knoops’ Innocence Project werd door RTL4 ruim twee jaar lang gevolgd in vijf verschillende zaken. Vanaf 24 oktober is ‘Onschuldig?!’ te zien, met daarin onder meer de verhalen van Martien Hunnik, Frailon Pieter en Dick van Leeuwerden.

Oprichting van het European Innocence Network

In navolging van het wereldwijde Innocence Network, dat grotendeels bestaat uit Amerikaanse Innocence Projecten, is op 1 september 2017 in Milaan het European Innocence Network opgericht. De eerste leden van dit netwerk zijn het Italy Innocence Project en het Knoops’ Innocence Project. Het netwerk werkt nauw samen met het Innocence Network en in het bijzonder met prof. Mark Godsey (Ohio Innocence Project).

Al in 2015 ontstond het idee om ook in Europa een netwerk van Innocence Projecten op te zetten. Door middel van een netwerk kunnen Innocence Projecten nauwer samenwerken, kennis uitwisselen en zodoende de belangen van onterecht veroordeelden nog beter behartigen. In Europa is het echter ook van groot belang om het onderwerp ‘onterechte veroordelingen’ op de kaart te zetten. In veel Europese landen zijn er nog geen initiatieven die zien op het rechtzetten van gerechtelijke dwalingen. Het European Innocence Network wil daarom ook ondersteuning bieden aan een ieder die zich het lot van onterecht veroordeelden aantrekt en die mogelijk een Innocence Project zou willen opzetten.

In juni 2016 vond de eerste European Innocence Conference plaats in Praag. Op 16 oktober 2017 wordt in Rome een tweede European Innocence Conference georganiseerd. Tijdens deze conferentie zal de eerste Executive Board van het European Innocnce Network formeel worden gepresenteerd. De Executive Board zal bestaan uit: Luca Lupária (president), Geert-Jan Knoops (vice-president), Mark Godsey (external relations officer en international relations officer). Zij zullen in hun werkzaamheden ondersteund worden door Martina Cagossi en Karien van den Doel (directors of operations). Carry Knoops-Hamburger is benoemd tot voorzitter van de Membership Committee.

Hoge Raad houdt gerechtelijke dwaling nog steeds in stand

Vanmiddag heeft de Hoge Raad onverwacht uitspraak gedaan in de herzieningszaak van Dick Van Leeuwerden. De Hoge Raad oordeelde dat er ook in het zevende herzieningsverzoek geen sprake was van nieuwe feiten of gegevens in de zin van artikel 457 Sv. Met deze beslissing houdt de Hoge Raad een gerechtelijke dwaling 34 jaar na dato nog altijd in stand.

Op 13 mei 1985 werd Dick van Leeuwerden veroordeeld voor de moord op mevrouw Van Wylick. De twee waren kort voor het overlijden van mevrouw Van Wylick getrouwd omdat zij de heer Van Leeuwerden, die haar verzorgde, haar vermogen wilde nalaten. Nadat de familie van mevrouw Van Wylick bekend werd met haar overlijden en met het huwelijk, trokken zij een natuurlijk overlijden in twijfel. Er werd sectie verricht en de patholoog concludeerde dat het mogelijk was dat mevrouw Van Wylick door een combinatie van alcohol en medicijnen was overleden. Onder grote druk van de politie legt de heer Van Leeuwerden een verklaring af die als belastend werd gezien. Ook twee getuigen – kennissen van de heer Van Leeuwerden – leggen onder grote druk belastende verklaringen af. De heer Van Leeuwerden werd veroordeeld tot twaalf jaar gevangenisstraf en heeft altijd volhard in zijn onschuld.

Nadien zijn er zes herzieningsverzoeken en een verzoek tot nader onderzoek ingediend. Vanaf 2002 wordt de zaak behandeld door Knoops’ advocaten. In de zaak concludeerden al meer dan 25 nationale en internationale deskundigen eensluidend dat mevrouw Van Wylick een natuurlijke dood was gestorven. Het Hof verweet de heer Van Leeuwerden destijds echter ook dat hij nalatig was geweest: hij zou geen medische hulp ingeroepen hebben op het moment dat mevrouw Van Wylick die dringend nodig had.

Een nader onderzoek dat in 2015 werd gelast door de procureur-generaal leverde drie nieuwe deskundigenrapportages op. Hierin werd wederom geconcludeerd dat mevrouw Van Wylick aan een natuurlijke dood overleed. Bovendien kwam uit deze rapportages naar voren dat de heer Van Leeuwerden het overlijden niet had kunnen voorkomen door medische hulp in te roepen. Het Knoops’ Innocence Project diende daarop in 2017 een zevende herzieningsverzoek in bij de Hoge Raad.

De Hoge Raad oordeelde vandaag over dit verzoek dat het Hof destijds al een oordeel heeft kunnen vormen over de druk die is uitgeoefend op De heer Van Leeuwerden en op de twee getuigen. Daarnaast is de Hoge Raad van oordeel dat de heer Van Leeuwerden niet alleen is veroordeeld op grond van de conclusie dat mevrouw Van Wylick een onnatuurlijke dood zou zijn gestorven, maar ook op grond van de conclusie dat hij verzaakt zou hebben medische hulp in te roepen. Zodoende wordt door de Hoge Raad gesteld dat het feit dat mevrouw Van Wylick een natuurlijke dood stierf geen novum oplevert. Tot slot concludeerde de Hoge Raad – op grond van diezelfde belastende verklaringen die onder grote druk tot stand zijn gekomen, – dat de heer Van Leeuwerden voldoende tijd zou hebben gehad om medische hulp in te schakelen die mevrouw Van Wylick nog wel had kunnen redden.

De Hoge Raad gaat hierbij voorbij aan de nieuwe deskundigenrapportages die aantonen dat de verklaringen van de twee getuigen onder grote druk tot stand zijn gekomen, dat mevrouw Van Wylick een natuurlijke dood is gestorven en dat de heer Van Leeuwerden haar niet had kunnen redden door het inschakelen van medische hulp. Hoewel daarmee onomstotelijk vast is komen te staan dat er ernstig getwijfeld kan worden aan de schuld van de heer Van Leeuwerden, heeft de Hoge Raad ook het zevende verzoek tot herziening afgewezen. Het Knoops’ Innocence Project zal echter niet opgeven, maar met de heer Van Leeuwerden de strijd voor gerechtigheid voortzetten.

Verzoek tot herziening in zaak Frailon Pieter ingediend (Curaçao)

In de nacht van 8 op 9 oktober 2006 werd op Curaçao een man vermoord. Kort na de moord werd de heer Pieter aangehouden als verdachte omdat er drie getuigen een belastende verklaring hadden afgelegd.

In 2010 werd de heer Pieter, na terugverwijzing door de Hoge Raad, door het Gemeenschappelijk Hof veroordeeld tot 24 jaar gevangenisstraf voor moord. De heer Pieter heeft altijd ontkend de dader te zijn en heeft de politie vanaf zijn aanhouding op de hoogte gebracht van een aantal namen van mensen die hij die avond ontmoette en die konden bevestigen dat hij onschuldig is. De politie deed geen onderzoek naar deze getuigen.

In 2014 meldde de heer Pieter zijn zaak aan bij het Knoops’ Innocence Project. Na een eigen onderzoek werd een deskundige, voormalig korpschef op Bonaire, bereid gevonden een nieuw onderzoek in deze zaak te verrichten. Samen met een lokale psycholoog spoorde hij 24 getuigen op, waarvan er 13 nooit eerder werden gehoord. Uit dit onderzoek bleek dat de politie en de rechters destijds uitging van een onjuist tijdstip waarop het delict zou zijn gepleegd. Bovendien bleek de belangrijkste getuige een valse verklaring te hebben afgelegd: zij heeft de schietpartij en de schutter niet kunnen waarnemen. Tot slot werd bevestigd dat de heer Pieter voor de gehele avond en nacht een sluitend alibi heeft en werd de daadwerkelijke dader geïdentificeerd.

Op 29 augustus 2016 diende het Knoops’ Innocence Project namens de heer Pieter een verzoek tot herziening in bij het Gemeenschappelijk Hof te Willemstad. In dit verzoek worden vier nieuwe feiten c.q. gegevens gepresenteerd waaruit de onschuld van de heer Pieter blijkt. Deze gegevens waren ten tijde van de behandeling van de zaak door het Gemeenschappelijk Hof niet bekend.

Het Knoops’ Innocence Project heeft deze zaak belangeloos behandeld, nu financiële overheidssteun voor dergelijke zaken in Caraïbisch Nederland, nog altijd uitblijft. Veel dank is verschuldigd aan de twee deskundigen die, eveneens belangeloos, vele uren werk in deze zaak hebben gestoken om met het Knoops’ Innocence Project alsnog de onschuld van de heer Pieter aan te tonen.